Het ontstaan; Gletsjers en de ijstijd
De heuvelrug is ontstaan in de derde ijstijd (de Riss-ijstijd), toen machtige gletsjers de afzettingen van Rijn en Maas hoog opstuwden. In een latere ijstijd, die 20.000 jaar geleden eindigde, werden door smeltwater diepe dalen uitgeslepen en plaatselijk dikke lösslagen afgezet.
Het Filosofendal
Het mooiste voorbeeld van zo’n smeltwaterdal vormt het Filosofendal, dat met zijn steile hellingen de noordwestgrens van het reservaat vormt. Op de zandkoppen groeien meestal dennen, op andere plekken lijkt de plantenwereld op die van Zuid-Limburg. Van nature komen hier eiken, opvallend door hun grillige vormen, beuken en berken voor. Langs de wegen staan monumentale tamme kastanjes. Naar men zegt hebben de Romeinen die boomsoort destijds naar deze streken gebracht.
